Są hormony, które oddziałują ogólnie na organizm np. hormony wzrostu. Inne natomiast wpływają na określony narząd, na przykład TSH na tarczycę lub tkankę jak na przykład oksytocyna na mięśnie gładkie.

Co raz częściej pojawiają się publikacje naukowe, poparte badaniami, w których naukowcy wykazują, że hormony nie tylko mają wpływ na narządy, ale również oddziałują na zachowanie człowieka i w efekcie końcowym na jego życie. Poniżej kilka udowodnionych faktów.

Adrenalina

to hormon, który na przykład w sytuacji zagrożenia życia uruchamia procesy służące aktywizacji sił organizmu, umożliwiających walkę lub ucieczkę. Pod wpływem adrenaliny oddechy stają się szybsze i wzrasta poziom glukozy we krwi. Dzięki temu mięśnie otrzymują dużo paliwa i tlenu, dlatego w sytuacjach stresowych są zdolne do wysiłku określanego jako nadludzki.

Hormon głodu – grelina

Przyczynia się do powstawania charakterystycznego uczucia „ssania”, które przypomina o powinności zjedzenia posiłku. Poprzez wydzielanie greliny wzrasta poziom neuroprzekaźnika – neuropeptydu Y (NPY), który powoduje powstanie apetytu oraz odczucie negatywnych emocji, gdy nie jest zaspokojony. Im więcej NPY, tym mniej w organizmie serotoniny, czyli hormonu szczęścia. Przypuszcza się, że dlatego głodnym osobom, trudniej jest powstrzymać negatywne emocje, ponieważ są nieszczęśliwe. Sporo prawdy w starym porzekadle, że „jak człowiek głodny, to zły” ;).

Kortyzol

podobnie jak adrenalina, jest zwany „hormonem stresu” i ma dwa oblicza. Jego nadmiar spowalnia przemianę materii, powoduje podwyższony poziom cukru i kwasów tłuszczowych we krwi, co skutkuje insulinoopornością oraz magazynowaniem tłuszczu w organizmie. Przyczynia się także do rozwoju depresji. Zaleca się zatem unikanie stresu i obniżanie poziomu kortyzolu. Z drugiej strony kortyzol jest potrzebny do normalnego funkcjonowania organizmu. Jego wysokie stężenie daje rano motywację do wstania z łóżka, a w sytuacjach stresowych mobilizuje do walki z przeciwnościami. Badania wykazują, że na utrzymanie zbilansowanego poziomu kortyzolu w organizmie ma duży wpływ regularna aktywność fizyczna.

Wpływ na emocjonalne zachowanie kobiet w trakcie cyklu menstruacyjnego również mają hormony. Dzieje się tak dlatego, że w ten cykl zaangażowane są aż cztery różne hormony, a każdy z nich osiąga najwyższe stężenie w innej fazie. Przyczyną zmiany nastroju może być oddziaływanie miedzy tymi substancjami. Dwa główne hormony wpływające na cykl menstruacyjny to estrogen i progesteron.

Kobiety mogą odczuwać napięcie nerwowe kilka dni przed menstruacją, ponieważ wysoki poziom progesteronu wpływa na ciało migdałowate, które odpowiada za wykrywanie zagrożeń. Wysoki poziom estrogenu jest związany z dobrym samopoczuciem, dlatego gdy po owulacji spada jego ilość, obniża się również dobry nastrój.

Szerokim badaniom jest poddawana obecnie oksytocyna.

Sprzyja budowaniu wiezie emocjonalnej pomiędzy osobami uprawiającymi seks i wydziela się podczas orgazmu u kobiet i mężczyzn. Wydziela się również, gdy przytulamy bliskich, przyjaciół czy dzieci. W świetle najnowszych badań, okazuje się jednak, że działanie oksytocyny jest znacznie szersze. Ułatwia ona nawiązywanie wszystkich relacji, także społecznych. Pojawił się więc pomysł, żeby z jej pomocą leczyć autyzm. Jednak, gdy zaburzona zostanie równowaga oksytocyny w organizmie, zbyt duża ilość tego hormonu wywołuje, u osób wrażliwych lęk powodują ich nadmierne wyczulenie na to, co mówią o nich inni.

Endorfiny

to grupa hormonów wywołujących dobre samopoczucie, zadowolenie z siebie i szeroko pojęte stany euforyczne. Udowodniono, że między innymi sport pozwala wyzwolić wszystkie te pozytywne stany. Kiedy endorfiny zaczynają się wydzielać, rozprzestrzeniają się do ośrodkowego układu nerwowego oraz do krwi i do tkanek. Poziom endorfin wytworzonych przez organizm zależy od czasu trwania, intensywności i od rodzaju wykonywanego wysiłku.

To tylko niektóre, z hormonów wpływających na organizm człowieka, a przez to na odczuwane emocje i zachowanie. Warto pamiętać, w relacjach międzyludzkich, że nie zawsze emocje, szczególnie te negatywne są podyktowane złymi intencjami nadawcy. Być może taka osoba, ma problem zaburzoną gospodarką hormonalną i warto podsunąć jej pomysł wybrania się do specjalisty endokrynologa albo przynajmniej na siłownię;).

Bibliografia